Klaster

Szanowni Państwo,

procesy globalizacyjne, zmieniające się oczekiwania klientów, nasilająca się konkurencja wymuszają na podmiotach gospodarczych i krajowych gospodarkach ciągłą aktywność innowacyjną.

W ostatnim czasie odnotowuje się wzrost znaczenia i oddziaływania działalności innowacyjnej na kondycję podmiotów gospodarczych, jak również całych gospodarek.

Niestety, wraz ze wzrostem gospodarczym degradacji ulega środowisko naturalne, wyczerpują się zasoby naturalne i następuje coraz silniej odczuwalne oddziaływanie zmian globalnego klimatu.

Z tego względu nieuniknione jest zapotrzebowanie na innowacje ze szczególnym uwzględnieniem innowacji ekologicznych, zwanych ekoinnowacjami, które m. in. mają na celu osłabienie, bądź redukcję destrukcyjnych oddziaływań ludzkich na środowisko.

Przedsiębiorstwa mogą rozwijać się dziś, funkcjonować i konkurować na wielu rynkach zagranicznych głównie dzięki wprowadzanym innowacjom.

Bezkonkurencyjnym sposobem na rozwój jest partnerstwo i współpraca, kooperacja z innymi podmiotami gospodarczymi, naukowymi, naukowo-badawczymi i tworzenie sieci powiązań. Nie ulega wątpliwości, że jedną z form tworzenia takiej sieci jest Klaster.

Klasyczna definicja Klastra określona przez Ministerstwo Gospodarki przedstawia się następująco:

Klaster – geograficzne skupisko niezależnych podmiotów, reprezentujących określoną specjalizację gospodarczą, współpracujących i konkurujących ze sobą w ramach łańcucha wartości. Współpraca w ramach klastra ma charakter sformalizowany, jest realizowana w wymiarze zarówno wertykalnym, jak i horyzontalnym i jest ukierunkowana na osiągnięcie założonych wspólnych celów. Klaster stanowi źródło korzyści i tworzy nową wartość dla wszystkich typów podmiotów uczestniczących w klastrze, takich jak przedsiębiorstwa, uczelnie i inne jednostki naukowe, instytucje otoczenia biznesu, administrację publiczną oraz pozostałe organizacje wspierające.

Klaster jest czymś więcej, niż grupą firm z tej samej branży.

Ekonomiczny model klastra stanowi synergię i sieć nie tylko pomiędzy firmami, które tworzą klaster, ale także zainteresowanymi stronami, takimi jak rząd, uczelnie i inne organizacje wspierające sukces regionu.

Klastry, które odniosły sukces umożliwiły przewagę konkurencyjną oraz wzrost dobrobytu w swoich regionach w porównaniu z firmami niezrzeszonymi w klastrze.

Dostrzegając potrzebę powołania takiej instytucji, przedstawiam Państwu koncepcję utworzenia Klastra pod nazwą:

Ogólnopolski Klaster Innowacyjności Dla Przemysłu Drzewnego

Przyznaję, że jest to projekt nad którym pracuję od ponad roku.

W trakcie tego okresu odbyłem mnóstwo spotkań i rozmów telefonicznych z przedstawicielami różnych branż przemysłu drzewnego oraz innych sektorów gospodarki bezpośrednio z nim związanych, a także mediów, ośrodków naukowych, naukowo-badawczych i dydaktycznych z treści których wynika, że taka inicjatywa jest nieodzowna – wręcz konieczna.

Foto: MTP

Na zdjęciach powyżej, podczas rozmowy na temat koncepcji utworzenia Klastra, tym razem z Panią Minister Jadwigą Emilewicz z Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.

Rozmowa odbyła się przy okazji udziału w IV Ogólnopolskim Kongresie Meblarstwa na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich w Poznaniu.

Dziękuję za wszelkie głosy płynące z różnych środowisk, zwłaszcza te opatrzone krytyką w odniesieniu do różnych zjawisk bezpośrednio związanych z przemysłem.

Uważam, że na gruncie merytorycznej krytyki można budować lepsze jutro dla przemysłu.

w myśl powiedzenia: „CAŁA BRANŻA W JEDNYM MIEJSCU” proponuję utworzenie Konsorcjum, w którym każde przedsiębiorstwo z pewnością znajdzie rozwiązanie na miarę swoich innowacyjnych oczekiwań.

Konsorcjum ma funkcjonować, jako Klaster o zasięgu ogólnopolskim.

Konsorcjum powołane umową partnerską pomiędzy podmiotami reprezentującymi różne branże, realizujące wspólne cele, działające ponad podziałami.

Klaster jest inicjatywą oddolną, działającą w oparciu o Regulamin Ogólnopolskiego Klastra Innowacyjności Dla Przemysłu Drzewnego, który będzie skupiał przedstawicieli firm, przedstawicieli samorządów terytorialnych, instytucji otoczenia biznesu, instytutów badawczych i naukowo-badawczych oraz uczelni wyższych z terenu kraju.

Podstawą koncepcji rozwoju klastra jest powiązanie różnych podmiotów z tej samej lub powiązanych branż w zakresie współpracy biznesowej lub badawczo – rozwojowej przy współudziale samorządów i władz centralnych.

Natomiast celem działalności klastra jest poprawa innowacyjności i podejmowanie nowych działań na rzecz rozwoju przedsiębiorstw przemysłu drzewnego i jednostek badawczych w kraju, co w efekcie pozwoli na konkurowanie w skali czy to krajowej, czy globalnej. Istotą tej współpracy powinna być interdyscyplinarność oraz otwartość na nowe pomysły.

Stworzenie takiego środowiska, które będzie wspólnie dążyło do rozwoju poprzez innowacyjność.

Klaster ma zatem łączyć m. in. takie dziedziny, jak: innowacje, B+R, edukacja, ekologia.

Są to dziedziny ściśle ze sobą powiązane. Współistnienie ekologii, edukacji i B+R, innowacji i przemysłu drzewnego jest zrozumiałe, gdyż przemysł drzewny rośnie i rozwija się właśnie na gruncie innowacji.

Obie te sekcje są ze sobą bezpośrednio związane, bowiem przyszłość i rozwój przemysłu drzewnego jest zależny przede wszystkim od stopnia innowacyjności.

Jednym z głównych założeń Klastra jest wspieranie rozwoju gospodarki polskiej, jej promocja na terenie kraju i poza jego granicami oraz wzmacnianie przedsiębiorczości, innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach związanych z przemysłem drzewnym, do których można zaliczyć:

01) branża tartaczna (tartacznictwo) – obejmująca tartaki i wytwórnie materiałów podłogowych,

02) branża meblarska – obejmująca meble twarde (skrzyniowe) i meble miękkie (tapicerowane),

03) branża wyrobów stolarskich,

04) branża płyt i sklejek – wytwórnie płyt drewnopochodnych,

05) branża stolarki otworowej,

06) branża budownictwa drewnianego oraz materiałów konstrukcyjnych,

07) branża wyrobów podłogowych,

08) branża opakowań drewnianych,

09) branża galanterii drzewnej,

10) branża architektury ogrodowej,

11) branża celulozowo – papiernicza,

12) sektor biomasy,

13) branża maszyn i narzędzi do obróbki drewna,

14) sektor robotyki i automatyki przemysłowej,

15) sektor IT – technologii informacyjnej,

16) sektor bhp i p-poż,

17) transport i logistyka,

18) ochrona środowiska,

19) materiały, surowce i komponenty wykorzystywane w produkcji – kleje, lakiery, bejce, okleiny, obrzeża, okucia itp.,

20) edukacja, doradztwo i konsulting,

21) sektor architektów, projektantów, designerów,

22) sektor usług finansowych,

23) sektor usług prawniczych,

24) sektor B+R,

25) inne wyżej nie wymienione, mające związek bezpośredni lub pośredni z przemysłem drzewnym.

Biorąc zatem pod uwagę potencjał Polski w dziedzinach takich, jak przemysł drzewny, a także maszyn i narzędzi do obróbki drewna, robotyki i automatyki przemysłowej, IT oraz korzyści wynikające ze wzajemnej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami podjąłem decyzję o utworzeniu powiązania kooperacyjnego w skali kraju.

Projekt pod nazwą Ogólnopolski Klaster Innowacyjności Dla Przemysłu Drzewnego dedykowany jest przemysłowi drzewnemu oraz innym obszarom gospodarki skupionym wokół niego.

Klaster ma stwarzać okazję do współpracy, komunikacji oraz wymiany doświadczeń w sektorze produkcji i usług, powodując, iż przedsiębiorstwa pomiędzy sobą nie tylko konkurują, ale i będą nawiązywać współpracę. Utworzenie sieci kontaktów w obrębie wszystkich w/w branż, w ramach pracy zespołowej, pozwoli uzyskać pozytywny efekt synergii.

Powiązanie kooperacyjne pozwoli również na większą możliwość pozyskania finansowania i wdrożenie innowacji we wszystkich obszarach przemysłu drzewnego, ale także w branżach bezpośrednio z nim związanych.

W ramach inicjatyw klastrowych przewiduje się podejmowanie wielu różnorodnych działań związanych z innowacjami.

Zakres ich wprowadzania będzie w znacznym zakresie zależeć od specyfiki przedsiębiorstw oraz otoczenia biznesowego klastra.

Natomiast to, co ma łączyć inicjowanie działalności wszystkich obszarów Klastra to fakt, że stanowią one dla jego Członków oraz dla inwestorów, partnerów biznesowych i około biznesowych jedną instytucję oferującą pełny wachlarz usług, począwszy od kompleksowej obsługi inwestycyjnej, produkcyjnej, produktowej, przez doradztwo, dostawę i montaż urządzeń, a skończywszy na pomocy w pozyskaniu inwestorów oraz kontaktów z jednostkami naukowymi, badawczo – naukowymi.

W mojej ocenie tylko taka kooperacja może zainicjować zmiany, które w wielu krajach europejskich już dawno się dokonały.

Klaster ponadto ma być instytucją działającą na rzecz rozwoju gospodarczego kraju i poszczególnych jego regionów, podmiotów działających na rzecz innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności jednostek naukowych i przedsiębiorstw wykonujących działalność gospodarczą na terenie Polski, konkurujących i współpracujących w tych samych, lub pokrewnych branżach oraz powiązanych siecią współpracy.

Klaster ma charakter otwarty, co oznacza, że przystąpić do niego może nowy Członek na warunkach wynikających z przyjętych zasad i norm Klastra.

Członkowie Klastra są zobowiązani do współdziałania z pozostałymi Członkami Klastra w realizacji wspólnych celów, wymieniania pomiędzy sobą niezbędnych informacji, wspierania działań i promocji Klastra.

Członkostwo w Klastrze jest dobrowolne. Każdy z Członków Klastra może w pełni (w oparciu o przyjęte zasady i normy), korzystać z dóbr wypracowanych przez Klaster oraz w pełni uczestniczyć na równi z innymi, w jego rozwoju.

Strategia Klastra stawia na pierwszym miejscu wzrost innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności przedsiębiorstw przemysłu drzewnego i ścisłą współpracę z sektorem B+R. Realizacja tego celu odbywać się będzie za pośrednictwem wspólnych projektów badawczych, wdrożeniowych i inwestycyjnych, w ramach których oferowane będzie wsparcie dla Członków Klastra w dostępie do wiedzy, finansowania, wdrożeń innowacyjnych technologii i produktów, a także pozyskanie materiałów i surowców ekologicznych niezbędnych w produkcji.

Korzyści wynikające z funkcjonowania Klastra i członkostwa w Klastrze:

Korzyści z funkcjonowania klastra dla przedsiębiorstw, przemysłu, gospodarki i regionu są bardzo wielorakie. Do istotnych korzyści należą m. in.:

  • Umieszczenie loga oraz linka do strony internetowej Członka Klastra w witrynie internetowej Klastra oraz krótki profil firmy lub instytucji.
  • Reprezentowanie i obrona interesów Członków Klastra na arenie regionalnej, krajowej oraz Unii Europejskiej.
  • Wyrażanie opinii w imieniu Członków Klastra o projektach aktów prawnych odnoszących się do funkcjonowania gospodarki, uczestnictwa w przygotowaniu projektów przepisów prawnych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej i naukowo-badawczej Członków Klastra.
  • Współuczestniczenie w kształtowaniu polityki gospodarczej, przemysłowej i edukacyjnej kraju oraz wspieranie inicjatyw i tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi gospodarczemu Członków Klastra.
  • Rozwijanie i koordynowanie współpracy w zakresie B+R z jednostkami badawczo-rozwojowymi i uczelniami wyższymi, zwłaszcza w zakresie tworzenia nowych technologii.
  • Udział w projektach badawczych (krajowych i międzynarodowych) dotyczących innowacji w przemyśle drzewnym i branżach pokrewnych.
  • Zapraszanie Członków Klastra na spotkania z krajowymi i zagranicznymi inwestorami.
  • Wyszukiwanie odpowiednich partnerów wśród Członków, a w razie potrzeby wśród podmiotów zewnętrznych.
  • Możliwość wejścia w nowe rynki zbytu dla produktów i usług Członków klastra.
  • Dostęp do informacji o najnowszych wydarzeniach i tendencjach w przemyśle drzewnym i sektorach z nim związanych.
  • Pozyskanie mentorów lub partnerów w sprawach interesujących Członka Klastra.
  • Pośredniczenie i udostępnianie informacji o projektach, w które przedsiębiorstwo, firma, instytucja, gmina lub miasto jest zaangażowane na arenie krajowej oraz międzynarodowej poprzez działania promocyjne oraz marketingowe.
  • Prawo do wykorzystania loga Klastra w swojej stronie internetowej oraz w materiałach reklamowych firmy, instytucji, gminy lub miasta w celu pokazania, że Członek jest częścią marki Klastra.
  • Uczestniczenie w międzynarodowych kontaktach, wydarzeniach i projektach Klastra stwarzających możliwości biznesowe dla Członków Klastra.
  • Stworzenie możliwości eksportu produktów lub usług z zakresu innowacyjnych rozwiązań dla przemysłu drzewnego w formie uczestnictwa w spotkaniach, konferencjach, targach, misjach itp., organizowanych przez Klaster.
  • Wsparcie Członków Klastra w zdobywaniu wykwalifikowanej siły roboczej.
  • Zapewnienie dostępu do różnego rodzaju warsztatów, szkoleń, pokazów i innych wydarzeń organizowanych przez Klaster oraz partnerów zewnętrznych.
  • Umożliwienie wymiany doświadczeń, wiedzy, a co najważniejsze wsparcie rozwoju organizacji poprzez wprowadzenie innowacji w procesach produkcji oraz zmianę modelu biznesowego przedsiębiorstwa.
  • Ograniczenie ryzyka i kosztu prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
  • Łatwiejsze i sprawniejsze pokonywanie barier administracyjnych i handlowych.
  • Łatwiejszy dostęp do źródeł finansowania.
  • Szerszy i łatwiejszy dostęp do wymiany informacji, sieci powiązań i kontaktów biznesowych.
  • Możliwość wprowadzenia lepszych, bardziej zaawansowanych produktów i usług.
  • Możliwość kreowania większej wartości dodanej do każdej jednostki produktu, usługi.
  • Kształtowanie rynku wyspecjalizowanych czynników produkcji, z których najważniejsze znaczenie ma wiedza oraz wysokiej jakości kapitał ludzki.
  • Rozwój infrastruktury naukowej w regionie oraz większe jej wykorzystanie przez podmioty gospodarcze.
  • Stymulowanie przepływu wiedzy, procesów uczenia się oraz absorbcji i generowania nowych innowacji, dzięki przestrzennej bliskości oraz interakcjom między różnymi podmiotami działającymi w ramach struktury klastrowej.
  • Tworzenie kultury innowacyjności i przedsiębiorczości w kraju, rozwój rozbudowanych sieci produkcji składających się z wyspecjalizowanych poddostawców i kooperantów.
  • Tworzenie atrakcyjnego rynku pracy, przyciągającego wykwalifikowanych pracowników.
  • Wzrost produktywności dzięki dostępowi do wyspecjalizowanych czynników produkcji i redukcji kosztów dostępu do wspólnych zasobów (takich jak: lokalny rynek pracy, infrastruktura badawcza, infrastruktura komunikacyjna itp.).
  • Zmniejszenie kosztów logistyki, transportu oraz innych usług oferowanych przez rynek.
  • Wzrost stopnia specjalizacji.
  • Korzyści zewnętrzne w zakresie dyfuzji technologii i przepływów wiedzy wynikające z bezpośrednich kontaktów między przedstawicielami klastra, prowadzących do znaczącego obniżenia całkowitych kosztów transakcji w różnych obszarach, w tym w zakresie transferu wiedzy i technologii.
  • Możliwość podejmowania wspólnych działań marketingowych, w tym wspólnego systemu identyfikacji wizualnej, a także różnorodnych narzędzi i form komunikacji.
  • Możliwość korzystania przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, z pomocy biznesowej oferowanej przez Koordynatora i innych Członków Klastra.
  • Wspólny system identyfikacji wizualnej.
  • Wzajemne wspieranie Członków klastra w zakresie istniejących łańcuchów wartości.
  • Wspieranie udziału Członków klastra w przetargach publicznych lub konkursach.
  • Wspieranie Członków klastra w networkingu i matchmakingu.
  • Promocja poszczególnych regionów kraju i Polski jako całości.

Koncepcję utworzenia Klastra po raz pierwszy przedstawiłem publicznie podczas konferencji „PRZEMYSŁ PRZYSZŁOŚCI”.

Konferencja odbyła się dnia 4 października r. 2019 w Poznaniu na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Organizatorem konferencji jest Platforma Przemysłu Przyszłości. Więcej informacji na temat konferencji pod adresem: www.poznan40.pl

Na koniec pragnę podziękować Wszystkim, z którymi miałem przyjemność rozmawiać o wizji utworzenia Klastra, za czas, który poświęcili i opinie, które wyrazili.

Zapraszam do zapoznania się z koncepcją utworzenia i funkcjonowania Klastra zapisaną w podstronach zakładki KLASTER i podstrony oraz współpracy przy tworzeniu projektu.

Jednocześnie oczekuję na Państwa opinie, sugestie, komentarze i ewentualne propozycje rozwiązań organizacyjnych.

Z wyrazami szacunku,

Przemysław Karlik

Prezes Zarządu Fundacji

Instytut Rozwoju Myśli Ekologicznej